Dzisiaj nietypowy, ale ściśle związany ze sztuką fortyfikacyjną obiekt! Nierzadko na arcyciekawy zabytek architektury militarnej możemy natknąć się w miejscu, w którym się go nie spodziewamy... Niejednokrotnie pokonywałem DK 22 pomiędzy Gorzowem Wlkp. a Wałczem. O tym, że w dwóch lokalizacjach przecina ona Pozycję Pomorską oczywiście wiedziałem. Kiedy wznoszono Pommern-Stellung ów trakt był elementem liczącej sobie 1392 km Reichsstrasse 1. Jak ukazują mapy, była to dla Niemiec droga ważna, wszak łączyła ze sobą Niemcy zachodnie ze wschodnimi. Oczywistym było, że szczególnie na odcinkach w pobliżu granicy z Polską będzie ona na różne sposoby chroniona... Do odwiedzenia miejscowości Zdroisko zainspirował mnie artykuł Grzegorza Urbanka i Krzysztofa Michalaka "Most w Starym Osiecznie i przepust w Zdroisku jako przykłady blokad przciwtransportowych III Rzeszy", zamieszczony w "Nadwarciańskim Roczniku Historyczno-Archiwalnym" (nr 18/2011, s. 119-129). Ku memu zaskoczeniu w/w praca opisywała przeprawę w Zdroisku, która zaopatrzona była w galerię minerską. Miejscowość ta leży na dalekim zapleczu Pozycji Pomorskiej - sam z siebie prawdopodobnie nigdy bym nie przypuszczał, że może być powiązana z jej umocnieniami!

Przepust w Zdroisku pozwala na przejście rzeki Santocznej (niem. Zanz), która na północ i południe od niego tworzy rozlewiska. Jak wskazują G. Urbanek i K. Michalak niepozorna Santoczna miała stanowić «podstawę dla pozycji "Zanzstellung"», która pojawiła się "w niemieckich studiach planistycznych dla Pomorza, opracowanych w latach 20.". Ostatecznie Zanz-Stellung nie została zrealizowana, ale sam przepust w Zdroisku otrzymał forteczną formę.

Chodnik minerski, będący elementem przepustu, ma dosyć prostą formę. Składa się z wejścia otoczonego dwiema ściankami oporowymi, ulokowanymi pod kątem do płaszczyzny otworu wejściowego oraz korytarza zaopatrzonego w sześć komór minerskich: czterech o głębokości 90 cm po lewej i dwóch o głębokości 140 cm po prawej. By ułatwić instalację ładunków wybuchowych, zastosowano w krótszych komorach płaskowniki-prowadnice, natomiast dłuższe wzniesiono pod kątem. By uniknąć chaosu plątaniny kabli elektrycznych w płaszczyźnie ścian korytarza wykonano odpowiednie nisze kablowe.

Przepust, mimo że potencjalnie przygotowany do wysadzenia, nie został podczas walk w 1945 roku zniszczony. Cieszy ponadto fakt, iż w wyniku kolejnych remontów przepustu do dziś nie został zdewastowany i jest obiektem dostępnym do zwiedzania!

Metryczka:

Galeria:

===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================