Odcinek pomiędzy Tucznem a Wałczem miał szczególną wagę dla niemieckiej obrony Pomorza*. Podkreśla to m.in. pismo Ministerstwa Obrony Rzeszy, którego ciekawy fragment znajdziemy w artykule S. Sabiena w czasopiśmie 4 Historie**: "Polskie plany - w przypadku konfliktu zbrojnego - wdarcia się z zaskoczenia w głąb terytorium Niemiec (...), są niemieckiemu dowództwu znane. (...) Zabezpieczenie odcinka południowego jest szczególnie ważne, ponieważ szybkie przedarcie się przeciwnika w tym miejscu może ruszyć z posad całą Pozycję Pomorską." Już w 1931 roku wydano rozkaz o rozpoczęciu budowy obiektów na odcinkach Strzaliny oraz Prusinowo Wałeckie***. Jednym z tych stanowisk był - określony wówczas sygnaturą S. 4 - schron, który ostatecznie otrzymał wyróżnik Pr. West 14, a jest bohaterem dzisiejszego posta.
A bohater był schronem nietuzinkowym! Jedynym w swoim rodzaju! A przy tym prekursorem. Obiekt już pierwotnie znajdował się na pozycji tyłowej. W 1932 roku na jego przedpolu znajdować się miały schrony o sygnaturach: Pr. Ost 6 i 5, Pr. West 3, 2 i 1****. Stanowisko bojowe Standu mogło prowadzić ogień w kierunku zachodnim, pokrywając zapole na wschód od obiektu Pr. West 7. Warto nadmienić, że kolejnych latach rozbudowy Pozycji Pomorskiej odcinek wschodni, jak i zachodni wypełniono kolejnymi obiektami o rozmaitych funkcjach.
Już oglądając schron na zewnątrz, spostrzec można, że schron Pr. West 14 nie był typową dla lat 1930-33 konstrukcją. Do wnętrza obiektu prowadziły dwa wejścia - oba zamykane stalowymi drzwiami z wyłazem lub bez. Otwory wejściowe zostały umieszczone niekonwencjonalnie - w narożnikach tylnej ściany schronu: jedno z nich wybiega w kierunku zapola, drugie w kierunku międzypola! Elewacja - w ramach kamuflażu - wokół wejść została pokryta grubą warstwą pozornie niedbale położonego tynku. Ponadto, o czym świadczą charakterystyczne zagłębienia, w tynk ten powtykane były spore otoczaki (patrz: zdjęcia). Gdy już wejdziemy do bloku wejściowego, okazuje się (i tu znów nietypowo!), że obiekt otrzymał stanowiska obrony wewnętrznej. Jedno z nich było... dwustronne. Można było prowadzić z niego ostrzał w jedną lub drugą stronę, pokrywając ogniem, w zależności od potrzeb, jedno lub drugie wejście do schronu! Trzeba przyznać - dosyć kuriozalne rozwiązanie z taktycznego punktu widzenia! To nie koniec zaskoczeń! Stanowisko otrzymało niewielką izbę załogi, co w 1932 roku było rzadkim rozwiązaniem.
W artykule S. Sabiena (który gorąco polecam!) znajdziemy nt. Pr. West 14 kolejną ciekawą informację: autor cytuje fragment niemieckiego rozkazu z dnia 28 kwietnia 1931 roku, z którego dowiadujemy się, że obiekt "należy zaplanować z pomieszczeniem służącym dla łączności"*****. Wraz z autorem artykułu możemy wnioskować, że Pr. West 14 był schronem dowodzenia. I rzeczywiście: w najlepiej zachowanym pomieszczeniu odnajdziemy wyraźne ślady po montażu rozwiniętej instalacji łączności, noszącej także oznaki późniejszych modyfikacji.
Ostatnim pomieszczeniem, obecnie najgorzej zachowanym i częściowo zasypanym, była standardowa izba bojowa. Zastosowano tu płytę stalową o wymiarach 280 x 180 x 10 cm.
Na uwagę zasługuje fakt, że stanowisko zachowało się całkiem dobrze. Niełatwo do niego dotrzeć, szczególnie latem, gdyż schron znajduje się w kępie drzew otoczonej polami. Jednak warto podjąć ten wysiłek, gdyż obcowanie z tym zabytkiem to prawdziwa forteczna uczta! ;)
Metryczka:
| Schron bojowy dla km Pr. West 14 (Unterstand für ein M.G. mit Schartenplatte Pr. West 14) |
|
| Umocnienia: | Pozycja Pomorska (Pommern-Stellung) |
| Odcinek: | Prusinowo Wałeckie Zachód (Preussendorf West) |
| Pancerze: | 1x płyta stalowa o grubości 10 cm, 2x ciężkie drzwi stalowe z wyłazem lub bez, 2x tarcza ze strzelnicą broni ręcznej o grubości 2 cm ("ramka"), 3x ciężkie drzwi stalowe dwudzielne (?) |
| Uzbrojenie: | 1 x MG 08 |
| Odporność: | na ogień stromotorowy kal. 150 mm |
| Rok budowy: | 1932 |
Galeria:
*Za cenne informacje dziękuję Dariusz Pstuś/4 Historie
**S. Sabien, "Pozycja Pomorska. Pierwszy etap budowy Pozycji Pomorskiej w świetle dokumentów z Federalnego Archiwum Wojskowego we Freiburgu", "4 Historie" 1, 2015, s. 51.
***Tamże, s. 52.
****Mapa: M. Dudek, "Fortyfikacje Wału Pomorskiego w okolicy Wałcza od Zdbic do Lasu Rutwickiego", Gliwice 2012, s. 171, 181.
*****S. Sabien, dz. cyt., s. 52.
===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================
![Tapeta FORTYFIKACJE z kalendarzem na pulpit [MAJ 2023]](https://fortyfikacje.xyz/cache/mod_bt_contentslider/4eabeb3956955f6541eaf6c28d3d9fd2-2023_05_kalendarz_fortyfikacje_1366x768.jpg "Tapeta FORTYFIKACJE z kalendarzem na pulpit [MAJ 2023]")
