Każdy zniszczony i/lub ograbiony obiekt budzi smutek i złość. Są też takie, które budzą szczególny żal. Do takich "nieodżałowanych" schronów należy z pewnością Stand nr 656 z odcinka Oderstellung rozciągającego się pomiędzy Tarnawą a Milskiem... Wśród schronów wchodzących w skład całej linii był to obiekt wyjątkowy. Znajdował się w tyłowej linii, przebiegającej po cięciwie i łączącej miejscowości Milsko i Tarnawa. Stand został wkomponowany w strome zbocze płaskowyżu górującego nad doliną rzeki.
Schron był nietypową konstrukcją i to taką, w której zastosowano pancerną kopułę. Warto zaznaczyć, że takie rozwiązanie stosowano na całej pozycji Odry niezwykle rzadko. Schrony z takim pancerzem nad Odrą można zliczyć na palcach jednej ręki! Działania saperów w latach 50. XX w. w znacznym stopniu zrujnowały schron: strop został oderwany i rozczłonkowany, a jego fragmenty skutecznie zasypały wnętrze. Reszty zniszczeń dokonała natura: zbocze porośnięte jest liściastym lasem i obiekt zasypywany jest kolejnymi warstwami listowia. Ponadto schron zasypywany jest ziemią erodowanego zbocza. Aczkolwiek sylwetka schronu raz rozkład pomieszczeń jest nadal dość czytelna.
Obiekt składał się z czterech pomieszczeń. Do wnętrza schronu prowadziło tylko jedno wejście, zamykane stalowymi drzwiami typu 14P7. Otwór wejściowy przestrzeliwało stanowisko obrony wewnętrznej. W przedsionku zaplanowano niszę magazynową oraz wyjście ewakuacyjne. Największym pomieszczeniem i, wydaje się, najlepiej zachowanym, była izba załogi. Prawdopodobnie zamontowano tu sześć prycz. Zapewne pomieszczenie to było wentylowane. Wielce też prawdopodobne, że zamontowano tu filtrowentylator. Izba była pewnie również wyposażona w telefon oraz piec. Jednak słaby stan zachowania elewacji nie pozwalał na jednoznaczne potwierdzenie tych faktów. Pomiędzy izbą załogi a pomieszczeniem bojowym projektanci zaplanowali krótki korytarz oraz pośrednią śluzę gazową. Od strony izby załogi zamykały ją drzwi gazoszczelne, natomiast od strony izby bojowej stalowe drzwi dwudzielne. Co sprawiało, że Stand 656 był wyjątkowy, jaki wreszcie był jego dramat i tragedia?
Mimo ogromnych zniszczeń, których stopień mogliśmy już ocenić, schron zachowywał w sobie prawdziwą perłę. Zachowała się w nim kopuła 3aP7! Niestety, czego wojna i saperzy nie zniszczyli, tego dokonali złomiarze. W 2004 r. pancerz został sprawnie wycięty i zezłomowany prze grupę, nie bójmy się tego określenia, przestępców (wiem, że jest to dość literackie określenie). Pod względem konstrukcji był to pancerz podobny do kopuły 2P7. Wersja 3aP7 posiadała dwie strzelnice oraz była ponad dwukrotnie lżejsza. Do dziś zachodzę w głowę jak udało się ją wyciąć i przetransportować na złom, do obiektu bowiem nie prowadzi żadna przejezdna droga, a od przysiółka Mielno dzieli ją kilkaset metrów...
Za garść cennych informacji na temat schronu dziękuję p. Krzysztofowi Motylowi!
Dane techniczne - kopuła 3aP7:
Ciężar całkowity [t]:
16
Grubość w miejscu narażonym na ostrzał [mm]:
125
Wysokość [mm]:
1695
Średnica wewnętrzna [mm]:
2700
Metryczka:
Schron bojowy z 2-strzelnicową kopułą pancerną dla km z izbą pogotowia nr 656 (Zweischartenturm nr 656)
Elewacja wejściowa: by ją obejrzeć należy wczołgać się pod spory fragment stropu...
Izba pogotowia. Naprzeciw widoczny ślad po wyrwanej tarczy ze strzelnicą karabinową, której ogień przestrzeliwał jedno z wejść do schronu. Na ścianach po prawej widoczne ślady po montażu prycz.
Izba pogotowia. Naprzeciw widoczny ślad po wyrwanej tarczy ze strzelnicą karabinową, której ogień przestrzeliwał jedno z wejść do schronu. Na ścianach po prawej widoczne ślady po montażu prycz.
Izba pogotowia... Naprzeciw widoczna nisza oświetleniowa. W prawym skraju zdjęcia zamknięcie systemu wentylacyjnego lub dymowego.
W rejon Prusinowa wracaliśmy już nie raz... I wracać z pewnością będziemy jeszcze nie jeden! Był to jeden z bardziej newralgicznych odcinków Pozycji P...
Jego sylwetka znalazła się na tapecie z kalendarzem Fortyfikacje na grudzień 2017, wypadałoby więc pokrótce zaprezentować schron bojowy Oder-Stellung ...
Czasami bywa i tak, że i w porze jesienno-zimowej poszukiwany schron skutecznie skrywa się przed eksploratorami. Tak właśnie jest ze schronami Pommern...
Odra! Odcinek Milsko-Tarnawa i kolejny charakterystyczny dla tego rejonu schron bojowy. Zbliżony formą do prezentowanego już przeze mnie wcześniej Sta...
Łuk Forteczny Odry-Warty! Dziś nawiedzimy jego tzw. południowy odcinek i Panzerwerk o numerze 589. Obiekt często pomijany (?) ze względu, że nie tak ...
Powrót na Front Ufortyfikowany Łuku Odry-Warty! :) Tym razem obiekt, który - szczerze mówiąc - zawsze pomijałem... Położony ok. 2km od Mostków, z dala...
Czy zdarzyło się Państwu poszukiwanie schronu przez ponad godzinę, gdzie ostatecznie okazało się, że parokrotnie przeszliście po jego stropie? Mi tak....
Czas dokonać eksploracji prawdopodobnie najlepiej zachowanego obiektu wybudowanego jeszcze w ramach Linii Niesłysz-Obra. Dla większości nie będzie zas...
Jaz wybudowany w latach 1935-36 służył do podnoszenia poziomu rzeki Pilawy i utrzymania jej walorów obronnych na odcinku ponad 2 km. Był projektem ind...
Będąc w pobliżu skrzyżowania DK3 i DK24 grzechem byłoby nie odwiedzić jednego z najbardziej charakterystycznych dzieł północnego odcinka Festungsfront...
Dziś zawitamy do miasta, do którego jak dotąd chyba nie zaglądaliśmy! Swą perłą fortyfikacji pochwali się przed nami Nowa Sól. Stand 562 to konstrukcj...
Długo czekałem na publikację tych zdjęć. Nie dlatego, żeby mi ktoś tego zabraniał. Inaczej: sumienie mi na to nie pozwalało (wiem, brzmi patetycznie, ...
Dzisiaj zabytek sztuki fortyfikacyjnej, o którym wiadomo niewiele… Mimo poszukiwań, nie znalazłem zbyt wielu informacji na jego temat… Niniejszy artyk...
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE oraz PORTAL FORTECZNY przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem w...
Już na początku przyznam, że dotarcie do prezentowanego Gruppenunterstand'a wiązało się z ogromnym wysiłkiem fizycznym! Schron ulokowany został na Bas...
Wyjątkowy, bardzo dobrze zachowany schron niemiecki, wzniesiony jeszcze za czasów Weimarer Republik. O bardzo niewielkiej kubaturze, budowane jeszcze ...
Mógłby ktoś pomyśleć, że ulubionym miejscem moich powrotów jest Odra... Nie zaprzeczam, cokolwiek jest rzeka, która, mimo że rozmiarami o wiele mniejs...
Bardzo cieszy mnie duża popularność artykułu dot. schronów Pozycji Trzcielskiej/granicznej z okolic Stryszek*! Idę więc za ciosem i prezentuję Państwu...
This website uses cookies to manage authentication, navigation, and other functions. By using our website, you agree that we can place these types of cookies on your device.