Po krótkiej przerwie powracamy do niemieckiej myśli fortyfikacyjnej połowy lat 30. Okres ten to burzliwy rozwój konstrukcji oraz coraz większa gorączka ich budowy. Na odwiedzonej przez nas w tym poście Pozycji Pomorskiej w latach 1934-1936 powstaje około 200 nowych obiektów. Czas ten to również ostateczne wykrystalizowanie się idei niewielkiego schronu składającego się z dwóch pomieszczeń: izby bojowej i przedsionka, która szerzej znana jest pod nazwą B1-1. Zanim projekt B1-1 ujrzał światło dzienne, pojawiło się kilka konstrukcji określanych potocznie jako "przejściowe". Co nieco z nich zachowało się do dziś wśród umocnień Pommern-Stellung, m.in. jest to prezentowany Stand o sygnaturze M. 8.

Do projektu B1-1 zbliża naszego bohatera z pewnością ilość pomieszczeń, na które składa się krótki przedsionek oraz niewielka izba bojowa, która spełniała także funkcje socjalne, w tym noclegu dla załogi. Najważniejsze było tu prawdopodobnie położenie względem siebie obu powyższych pomieszczeń. Przedsionek w schronie M. 8, pełniący rolę śluzy, poprowadzony został prostopadle do tylnej ściany izby bojowej i prowadzi do niej przez stalowe dwudzielne drzwi 16P7. Wejście to znajdowało się po lewej stronie. Kolejnym podobieństwem był fakt, iż w elewacji wejściowej, analogicznie jak w projekcie B1-1, pojawia się nad drzwiami 14P7 żelbetowy okap. Podobna jest również kategoria odporności schronu - B1. Wypada dodać, że tak jak w projekcie B1-1 i tu wyjście ewakuacyjne ulokowane zostało w izbie bojowej

Różnica była dość wyraźna: Żelbetowy okap, który w projekcie B1-1 wisi nad wejściem oraz stanowiskiem bojowym, tu opiera się o ścianę tylną oraz ścianę z otworem wyjściowym. Mimo iż pojawia się przestrzeń, która w przyszłości zostanie zagospodarowana dla stanowiska bojowego flankującego bliskie zapole schronu, tu została zupełnie niewykorzystana...

Warto zwrócić uwagę na cechy samego projektu schronu M. 8. W wyżej wspomnianym okapie umiejscowione zostały czerpnie powietrza. Sam obiekt zaś został głęboko wkopany w ziemię. Ponadto do dziś bardzo dobrze zachowały się elementy ziemne otaczające schron.

Lekturą obowiązkową w tym przypadku powinny być artykuły:

  1. Dariusz Pstuś, "Pozycja Pomorska odcinek „Pilow mühle”. Przyczynek do dyskusji na temat rozwoju konstrukcji niemieckich obiektów bojowych do roku 1936" [w:] "Poszukiwania", nr 02/2009 (2), marzec 2009 r. Dotyczy innego - równie ciekawego odcinka Pommern-Stellung - Młyn Piławka (niem. Pilowmühle), aczkolwiek znajdziemy tam garść niezbędnych wiadomości na temat zarysu historii rozwoju niemieckich schronów bojowych z lat 1930-1936, w tym konstrukcji "przejściowej".
  2. Sascha Sabien, Patrice Wijnands, "Linia rozwoju schronu bojowego typu B1-1 na przykładzie obiektów Pozycji Pomorskiej" [w:] "Pozycja Pomorska. Studia nad dziejami fortyfikacji w dolinie Noteci", Gliwice 2011.
  3. Franz Aufmann, "Schron bojowy B1-1 na ckm – Regelbau B1-1", 17 grudnia 2018 r., [dostęp 26 stycznia 2019 r.], <http://hauba.pl/schron-na-ckm-b1-1-regelbau-b1-1/>

Metryczka:

Jednosektorowy schron bojowy M. 8
(MG-Schartenstand ohne Bereitschaftsraum)
Umocnienia: Pozycja Pomorska (Pommern-Stellung)
Odcinek: Sępolno Wielkie (Gross Karzenburg)
Pancerze: 1x 7P7, 1x 14P7, 1x 16P7
Uzbrojenie: 1x MG 08
Odporność: B1
Rok budowy: 1936

Galeria:

===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================