“Do You want heavy?” (jak mawia James Hetfield). Dziś naprawdę duży i potężnie uzbrojony obiekt: Panzerwerk nr 708. Pod kilkoma względami obecnie to schron wyjątkowy. Już za swojej świetności budził respekt: odporność w kat. B, szeroki zakres uzbrojenia, który miał docelowo być wzbogacony o armatę ppanc., spora kubatura, dwie kondygnacje! Aktualnie przyciąga stanem zachowania i dwoma "białymi krukami" niemieckiej fortyfikacji, które w sobie kryje. Chcą Państwo zobaczyć cóż to za cymesy? Zapraszam do śledzenia Fortyfikacje! Na początek rozejrzyjmy się na zewnątrz!
Warto przyjrzeć się strzelnicy na zewnątrz. Ambrazura jest "masywna" i jedynie z trzech stron otacza otwory strzelecki i przeziernikowy, gdzie charakterystyczne "schodki" występują tylko po lewej i prawej.
Pierwszy skarb. Jedyna w Polsce (w Europie?) zachowana w całości płyta pancerna 6P7. Została nią wzmocniona kazamata flankująca elewację wejściową. Jako płyta pancerna, 6P7 cechowała się skomplikowaną techniką wytwarzania i wykonana była ze stali wysokostopowej*. Już sama jej grubość była imponująca: 20cm!
Dane techniczne - płyta pancerna 6P7:
Ciężar całkowity [t]:
19
Grubość [mm]:
200
Wymiary płyty [szer. x wys. mm]:
3800 x 3000
Drugi rarytas, o trochę innym charakterze, ale również bardzo cenny i co ciekawe zlokalizowany w kazamacie flankującej z płytą pancerną 6P7. Na ścianie po lewej stronie zachował się... rysunek techniczny dotyczący zamontowania telefonu! Trzeba przyznać, że jest to bardzo dokładna rycina, wykonana z dbałością o techniczne detale ułatwiające jego montaż.
Czas trochę rozejrzeć się po bogatym wnętrzu B-Werk'a. Większość pomieszczeń zachowana jest w całości. Szczególną ostrożność należy zachować przy otworze technicznym, który służyć miał transportowi luf armatnich. Górna kondygnacja podporządkowana była celom bojowym i dowódczym.
WC. Na ścianach widoczne ślady po spłuczkach oraz wypływach. W posadzce widoczne są otwory odpływów. Owalne kształty na ścianach to ślad po uchwycie na papier toaletowy. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż kompakty nie były oddzielone od siebie żadną ścianką.
Dostęp do dolnej kondygnacji był niegdyś utrudniony i wymagał użycia lin lub drabiny. Obecnie zejście na niższy poziom jest co nieco ułatwione, więc pojawiłem się tam i ja! Zdjęć wykonałem sporo - podzielone będą na trzy posty. Dolna kondygnacja zachowana jest w bardzo dobrym stanie. Zniszczenia poczynione przez saperów są tu prawie niewidoczne. Część pomieszczeń jest lekko podtopiona, więc podczas eksploracji zalecam wyjątkową ostrożność!
Dolna kondygnacja Pz. W. 708 jest w kilku aspektach bardzo ciekawa. B-Werk ten to konstrukcja z 1938 roku. Większość dużych konstrukcji wzniesionych przez Niemcy w drugiej połowie lat 30. XX wieku posiadało symetryczne dolną i górną kondygnację. W 708-ce dolny poziom jest nieco większy! Odwiedzając schron obecnie, można na dolnej kondygnacji zaobserwować dużą ilość napisów i kreśleń ołówkiem, naniesionych przez instalatorów sieci elektrycznej oraz telefonicznej. Są one cennym uzupełnieniem wiedzy na temat funkcji jakie pełniły poszczególne pomieszczenia. Ogólnie - dolna kondygnacja pełniła funkcje podporządkowane potrzebom socjalnym, aprowizacyjnym i sanitarnym załogi.
Maszynownia z filtrownią. Widoczne wnęki mające umożliwić zmieszczenie agregatów prądotwórczych.
Mówiąc krótko: Panzerwerk 708 był projektem wyjątkowym! Widać to również w względzie formy jaką nadano konkretnym izbom. Mają one niejednokrotnie nietypowy kształt. Na dolnej kondygnacji znajdziemy wieloboczną izbę załogi. Inne natomiast pomieszczenia miały nieregularną wysokość. Warto w tym przypadku zajrzeć do pomieszczenia ze zbiornikami na paliwo oraz do ulokowanego zaraz obok składu technicznego. Wysokość tych pomieszczeń wykracza poza wysokość innych! Na dolnej kondygnacji znajdowały się toalety i umywalnie. W WC na ścianach odnajdziemy ślady montażu spłuczek i kompaktów. Intrygujący jest brak śladów jakichkolwiek ścianek rozdzielających poszczególne kompakty!
Wyjątkowa, chociaż nie jedyna taka na całym Froncie Fortecznym, była również maszynownia. Oba agregaty prądotwórcze znalazły miejsce w dwukondygnacyjnym sporej kubatury pomieszczeniu.
Izba załogi. Rysunek techniczny telefonu.
Oczywiście znajdziemy tu szereg typowych pomieszczeń dla B-Werka. Każda taka konstrukcja, przynajmniej z założenia, powinna mieć możliwość prowadzenia walki w okrążeniu i osamotnieniu. Na dolnej kondygnacji odnajdziemy więc kuchnię ze spiżarnią, sporą izbę opatrunkową, liczne składy i magazynki oraz izby załogi i pogotowia bojowego.
Największym skarbem dolnej kondygnacji - przynajmniej w mojej opinii - był rysunek techniczny znajdujący się w jednej z izb załogi. Ołówkiem został tam nakreślony telefon wraz z niezbędnym osprzętem. Podobny rysunek znajdował się w izbie bojowej z płytą pancerną typu 6P7.
Wybuch doszczętnie zniszczył szyb kopuły obserwatora piechoty 438P01.
Detonacja, której celem było pozyskanie pacerza 20P7 była b. silna: zmiotła z powierzchni ziemi szyb kopuły oraz całą izbę pogotowia... W głębi schronu widoczna klatka schodowa.
Detonacja, której celem było pozyskanie pacerza 20P7 była b. silna: zmiotła z powierzchni ziemi szyb kopuły oraz całą izbę pogotowia... W głębi schronu widoczna klatka schodowa.
Obiekt posiadał dwie kopuły 20P7. To pozostałości szybu drugiej z nich.
Obiekt posiadał dwie kopuły 20P7. Tu widoczne pozostałości szybu drugiej z nich oraz częściowo zniszczona izba pogotowia. Po lewej, za przyciętą gałęzią robinii, jedno z wejść do schronu.
Obiekt posiadał dwie kopuły 20P7. Tu widoczne pozostałości szybu drugiej z nich oraz częściowo zniszczona izba pogotowia. Po lewej, za przyciętą gałęzią robinii, jedno z wejść do schronu.
Warto przyjrzeć się strzelnicy na zewnątrz. Ambrazura jest "masywna" i jedynie z trzech stron otacza otwory strzelecki i przeziernikowy, gdzie charakterystyczne "schodki" występują tylko po lewej i prawej.
Warto przyjrzeć się strzelnicy na zewnątrz. Ambrazura jest "masywna" i jedynie z trzech stron otacza otwory strzelecki i przeziernikowy, gdzie charakterystyczne "schodki" występują tylko po lewej i prawej.
Fragment Panzer-Atlas 1 dotyczący płyty pancernej 6P7 (Pz.-Schartenplatte (MG) 6P7).
Umywalnie. Ślady kreśleń na ścianie dot. instalacji elektrycznej.
WC. Na ścianach widoczne ślady po spłuczkach oraz wypływach. W posadzce widoczne są otwory odpływów. Owalne kształty na ścianach to ślad po uchwycie na papier toaletowy. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż kompakty nie były oddzielone od siebie żadną ścianką.
WC. Na ścianach widoczne ślady po spłuczkach oraz wypływach. W posadzce widoczne są otwory odpływów. Owalne kształty na ścianach to ślad po uchwycie na papier toaletowy. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż kompakty nie były oddzielone od siebie żadną ścianką.
WC. W ścianie widoczne są ślady po spłuczkach, których w tym przypadku było pięć. Na ścianie widoczne są linie odrysowane ołówkiem - ślad po montażu.
Izba załogi o bardzo wymyślnym nieregularnym kształcie... Mimo sporych rozmiarów wypoczynek mogło tu znaleźć raptem dwunastu członków załogi.
Izba załogi o bardzo wymyślnym nieregularnym kształcie... Gruz leżący na posadzce pochodzi z górnej kondygnacji. Izba posiadał właz do izby pogotowia znajdującej się na górnym poziomie.
Izba załogi o bardzo wymyślnym nieregularnym kształcie... Gruz leżący na posadzce pochodzi z górnej kondygnacji. Izba posiadał właz do izby pogotowia znajdującej się na górnym poziomie.
Izba załogi o bardzo wymyślnym nieregularnym kształcie...
Korytarz komunikacyjny. Obiekt miał otrzymać część z działem ppanc., która ostatecznie nie została wzniesiona. Śladem tego jest widoczne na zdjęciu wyjście techniczne (nie mylić z wyjściem ewakuacyjnym!). Nad wyjściem rura z ciekawostką: numerem części!
Korytarz komunikacyjny. Obiekt miał otrzymać część z działem ppanc., która ostatecznie nie została wzniesiona. Śladem tego jest widoczne na zdjęciu wyjście techniczne (nie mylić z wyjściem ewakuacyjnym!). Nad wyjściem rura z ciekawostką: numerem części!
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE oraz PORTAL FORTECZNY przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem w...
Wracamy na wzgórza otaczające Strzaliny. Na jednym z nich odnaleźć możemy Stand Kle. 1. Tak jak jego sąsiedzi, jest to schron zachowany w wcale dobrym...
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem na próbę wzbogacić o ta...
Dzisiaj zajrzymy do Krosna Odrzańskiego - "Stadt der Weber", czyli "miasta tkaczy", by zobaczyć co oznacza fortyfikacyjne 3w1!* Na pierwszy ogień: sch...
Udajemy się na niezwykły odcinek Pommern-Stellung w okolicach Zdbic. Wyjątkowość rejonu wynika z dwóch czynników: intrygujących umocnień, zachowanych ...
Na Pozycji Pomorskiej w rejonie Sępolna Wielkiego, Białego Boru oraz Dyminka byłem tylko raz niespełna 8 lat temu w 2010r... By nie rozpisywać się zby...
Zajrzyjmy nad Odrę! Tym razem na zachód od Cigacic i Leśnej Góry. Rozpościera się tu niewielki kompleks leśny. Na jego obrzeżach, w pobliżu starorzec...
Trudno w to uwierzyć, ale są wśród "bunkrołazów" miłujących tzw. "MRU" 😉 są tacy, którzy... nie wiedzą nic na temat północnego, czy południowego odcin...
Niewielki acz ciekawy schron z zachowaną nietypową płytą stalową o grubości 8 cm (protoplasta 7P7?). Wybudowany prawdopodobnie w 1931r., czyli jeszcze...
Werkgruppe "Ludendorff" obejmowała bagatela 7 połączonych ze sobą podziemnymi chodnikami obiektów (z wyjątkiem jednego eksperymentalnego schronu). Jed...
Gdy wybieracie się w teren - szykujcie się na niespodzianki! Oczywiście w pozytywnym tego słowa znaczeniu. I mnie, w styczniu 2021 roku, takie intrygu...
Artykuł w dwóch wymiarach archiwalny: 1. Najważniejsze. Stand obecnie został zopiekowany i zajmuje się nim 4x4 Dream Team w ramach Skansen Fortyfikacy...
Ponownie udajemy się w okolice Głogowa! Obfitują one w rozmaite zabytki sztuki fortyfikacyjnej. Ich perłą zapewne są obiekty Oder-Stellung! Dziś przyj...
Werkgruppe "Ludendorff"! I obiekt bardzo dla niej charakterystyczny - Pz. W. 867, zwany przez niektórych "hełmem Lorda Vedera". Obiekt z całej Werkgru...
Zjawiamy się ponownie na Pozycji Pomorskiej! 😏 Na dziś obiekt, którym łatwo można zainteresować kogoś, kto dotąd nie zasmakował sztuki fortyfikacyjnej...
Schron jednosektorowy broniący mostu nad kanałem w okolicy Jez. Perkoz Mały (na północny wschód od Głuska). Obiekt jest (jak na Pozycję Pomorską) zach...
Dla wszystkich czytelników strony FORTYFIKACJE przygotowałem specjalną tapetę z kalendarzem na pulpit. Propozycję postanowiłem na próbę wzbogacić o ta...
Jednym z ciekawszych odcinków Pozycji pomorskiej niewątpliwie są umocnienia, które Niemcy wznieśli by zabezpieczyć przesmyk pomiędzy Jeziorami Wielimi...
Deprecated: Required parameter $color_from follows optional parameter $direction in /home/michalg/domains/fortyfikacje.xyz/public_html/modules/mod_pwebbox/helper.php on line 1250
Deprecated: Required parameter $color_to follows optional parameter $direction in /home/michalg/domains/fortyfikacje.xyz/public_html/modules/mod_pwebbox/helper.php on line 1250
Deprecated: Required parameter $declarations follows optional parameter $direction in /home/michalg/domains/fortyfikacje.xyz/public_html/modules/mod_pwebbox/helper.php on line 1250
EU e-Privacy Directive
This website uses cookies to manage authentication, navigation, and other functions. By using our website, you agree that we can place these types of cookies on your device.