BLOKHAUZ NA PRAWYM (WSCHODNIM) PRZYCZÓŁKU

Odra od wieków wypełniała rolę strategiczną. Analizując przebieg wojen na obszarze środkowej Europy szybko można dojść do wniosku, że każda armia podążająca na wschód, czy na zachód musiała przekroczyć jej bieg. Stąd wzdłuż jej biegu od czasów średniowiecza, aż po czasy współczesne powstawały rozmaite założenia obronne. Ciekawym epizodem w fortyfikacyjnej historii Odry było umacnianie jej przepraw na przełomie XIX i XXw. Szereg mostów zyskało infrastrukturę obronną. Jednym z nich był most w Ścinawie.

Na obu przyczółkach, w miejscu gdzie przeprawa przecina wał przeciwpowodziowy, zyskała spore blokhauzy wieżowe (nazywane również strażnicami lub wartowniami). Poniżej mogą Państwo podziwiać imponujący blokhauz znajdujący się na prawym przyczółku mostu. Jest to konstrukcja 2-kondygnacyjna. Oba poziomy zyskały szereg otworów strzelniczych dla broni ręcznej i maszynowej. Budynek wykonany jest z cegły. Jego szczyt zwieńczony jest krenelażem. Gmach jest dosyć wysoki, co umożliwiało obserwację najbliższej okolicy. Wnętrze schronu jest obecnie niedostępne.

BLOKHAUZ NA LEWYM (ZACHODNIM) PRZYCZÓŁKU

Ufortyfikowanie mostu miało na celu zapobieżenie jego szybkiego zdobycia przez przeciwnika. Wartownie blokowały wjazd na most z obu stron. Blokhauz na lewym przyczółku miał podobną formę do poprzednika, prawdopodobnie jest jego lustrzanym odbiciem, wzniesionym na planie prostokąta, 2-kondygnacyjnym, gdzie każda kondygnacja otrzymała otwory strzelnicze opatrzone odpowiednio wyprofilowanymi ambrazurami. Ponadto blokhauz na lewym przyczółku otrzymał mur ze strzelnicami flankującymi podejście do wejścia. I tu szczyt budowli zwieńczony jest krenelażem. W pobliżu wieży zachowały się pozostałości kraty fortecznej. Prawdopodobnie most z obu stron zamykany był również bramą forteczną.

MOST

Grzechem byłoby nie napisać chociaż kilku słów o samym moście. Most wznoszony był równolegle do powstających fortyfikacji. Tu źródła podają różnorakie ramy czasowe. Zgodne są co do początków budowy: 1900r., natomiast różnice dotyczą końca budowy: tu podawane są daty 1903, 1904 lub nawet 1907r.! Oprócz wspomnianych wcześniej dwóch blokhauzów most otrzymał dwa posterunki na wysokości 4. filaru, które nie przetrwały do czasów dzisiejszych oraz komory minowe w filarach 2. i 3. (licząc od wschodniego przyczółka). Projektantami konstrukcji byli dwaj wrocławscy inżynierowie Keller i Schnapp. Jest to obiekt stalowy kratownicowy złożony z dwóch oddzielnych konstrukcji:

  1. Mostu głównego nad korytem Odry o konstrukcji nośnej w postaci trójprzęsłowej, kratownicowej belki Gerbera i pośrednim usytuowaniu pomostu
  2. Mostu nad terenem zalewowym o górnym usytuowaniu pomostu złożonym z 5 przęseł kratownicowych, w którym konstrukcję nośną również wykonano w postaci wieloprzegubowej belki gerbera. Wszystkie połączenia elementów pierwotnych mostu wykonano jako nitowane. Całkowita długość mostu wynosi nieco ponad 350m*.

Galeria: 

*Informacje na podst. J. Onysyk, Cz. Machelski, M. Węgdzyniak, J. Biliszczuk, Most w Ścinawie - Przykład kompleksowej odnowy obiektu, [w:] Estetyka Mostów. III Krajowa Konferencja, Warszawa-Popowo n/Bugiem 1999, s. 151-158.