Po dłuższej przewie wracamy nad Jezioro Otmuchowskie. Dla przypomnienia: było to sztucznie utworzone na Nysie Kłodzkiej zalewisko, wzniesione w latach 1928-1933 jako zbiornik zaporowo-retencyjny (Staubecken Ottmachau lub Ottmachauer See). Na jego wschodnim brzegu, w miejscu gdzie uchodzi z niego Nysa Kłodzka, Niemcy zbudowali zaporę oraz elektrownię, które funkcjonują do dziś. Tutaj, na lewym brzegu Nysy, rozpoczęto budowę Pozycji Nysy (Neisse-Stellung). Co do przebiegu i statusu jej umocnień trudno obecnie stawiać jakiekolwiek tezy - brakuje tu źródeł, które mogłyby je uprawomocnić. Ostrożnie można stwierdzić, że jako linia obrony mogła stanowić zaporę wobec wojsk i Polski, i Czechosłowacji. Pewne jest jedno - powstały trzy obiekty fortyfikacji stałej, z których dziś prezentuję Państwu ostatnie* - bojowe.
Schron został wybudowany w pobliżu ujścia Nysy Kłodzkiej z Jeziora Otmuchowskiego. Stanowisko ogniem bocznym obejmowało lewy brzeg rzeki. Jest to chyba jeden z najciekawszych schronów wybudowanych na początku lat 30. XX w. przez Niemców. Przede wszystkim ze względu na intrygującą formę maskowania jaką uzyskał. Standardowy Unterstand otrzymał nietypowy gruby płaszcz składający się z betonu i ociosanych kamieni. Płaszcz otacza wszystkie ściany, a jedyne wyrwy pozostawiono w elewacji bojowej - na otwór strzelniczy i obserwacyjny - oraz wejściowej - na otwór wejściowy zamykany stalowymi drzwiami z wyłazem lub bez oraz dwie czerpnie powietrza. Ponadto w narożnikach nadano mu stożkowatą formę. Zabieg ten sprawił, że obiekt wygląda na bardziej masywny. Obraz ten pogłębia żelazobetonowa wanna, w której schron został umieszczony. Ten żelbetowy pojemnik miał chronić obiekt przed naporem lub przybraniem wód.
Skąd takie nieszablonowe maskowanie schronu? Tu znów trudno orzec coś z całkowitą pewnością - tradycyjnie brak tu jednoznacznych źródeł. Można domniemać, iż Unterstand miał wyglądać jak element większej budowli inżynieryjnej, na przykład mostu lub pomostu. Pozwala to również wyciągnąć wniosek, iż maskowanie schronu prawdopodobnie nie zostało ukończone. Pewne jest jedno - dziś ten nietuzinkowy kamuflaż cieszy oko każdego eksploratora!
Przez długi czas wnętrze schronu było praktycznie niedostępne. Mimo, że wznoszący go Niemcy zadbali o zabezpieczenie konstrukcji przed przenikaniem lub podniesieniem się wód, to z biegiem czasu Unterstand nabrał wody. Ślady na ścianach wskazują, że jej poziom potrafił być naprawdę wysoki. Prócz wody obiekt wypełniały śmieci i błoto. Od pewnego czasu schrony Pozycji Nysy znalazły swych opiekunów. Z charakteryzowanego w niniejszym poście stanowiska została odpompowana woda. Sukcesywnie też zaczęto oczyszczać go z zalegających go mułu i odpadów. Umożliwiło to eksplorację obiektu! Kimkolwiek jesteście - dziękuję! Mam nadzieję, że opieka ta jest kontynuowana! 😏
Układ pomieszczeń schronu zgodny był z wymaganiami zawartymi w instrukcji „Budowa pozycji obronnej” (niem. Stellungsbau) opublikowanej 4 sierpnia 1930 roku. A precyzując - z jednym z projektów w niej zawartych - żelbetonowym stanowiskiem bojowym dla karabinu maszynowego, chronionym płytą ze strzelnicą (niem. Unterstand für ein M.G. mit Schartenplatte). Obiekt posiadał standardowo dwa pomieszczenia. Przedsionek pełnił rolę śluzy gazoszczelnej oraz magazynową. Brak tu elementów systemu wentylacyjnego. Przedsionek od izby bojowej oddzielony był dwojgiem drzwi: ciężkimi stalowymi dwudzielnymi oraz gazoszczelnymi. Pomieszczenie bojowe posiadało niewielkie rozmiary. Podporządkowane było przede wszystkim roli bojowej. Stanowisko bojowe chronione było płytą stalową o szerokości 240, wysokości 180 i grubości 10 cm. Płyta zamocowana była do stropu (stąd jego charakterystyczne obniżenie) oraz do żelbetowej ławy, której nadano kształt litery "T". Na ławie zamontowany był stolik z podstawą forteczną dla km sMG 08. Załodze zapewniono wymianę powietrza. Nie był to system doskonały: powietrze było wtłaczane poprzez przewód wentylacyjny (Lüftungsrohr), prawdopodobnie wspomagany przez filtrowentylator. Natomiast zanieczyszczone powietrze uchodzić miało przez otwór strzelniczy. Rozwiązanie takie mocno ograniczało możliwości bojowe schronu i stwarzało zagrożenie dla zdrowia i życia załogi! W opisywanym schronie istniała możliwość zastosowania piecyka - wskazuje na to umiejscowienie w ścianie przewodu kominowego (Rauchrohr). Zadbano również o kontakt ze światem zewnętrznym. Załoga posiadała telefon - wskazują na to kable telefoniczne.
Metryczka:
Stanowisko km z płytą ze strzelnicą [budowa czasu pokoju] (Unterstand für ein MG mit Schartenplatte [Friedensbau]) |
|
Umocnienia: | Pozycja Nysy (Neisse-Stellung) (?) |
Pancerze: | 1x płyta stalowa 240x180x10cm [cm], 1x drzwi stalowe z wyłazem lub bez, 1x ciężkie drzwi stalowe dwudzielne, 1x drzwi gazoszczelne |
Uzbrojenie: | 1x MG 08 |
Odporność: | na ogień stromotorowy kal. 150 mm |
Rok budowy: | 1933** |
Galeria:
*Prócz prezentowanego dziś, opisywałem jeszcze:
- schron bierny;
- schron bojowy;
**Za pomoc dziękuję Dariusz Pstuś/4 Historie!
===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================