Jestem wprost zafascynowany okolicą Strzalin! Okazała się ona swoistą "Wyspą doktora Moreau" niemieckiej fortyfikacji. Znajdziemy tu klika wczesnych konstrukcji o dosyć nietypowej, wręcz dziwacznej (stąd skojarzenie) konstrukcji. Dzisiaj pierwszy obiekt: schron bojowy dla km o ogniu bocznym S. 3. Był to niewielkich rozmiarów Stand, choć oglądając go z zewnątrz ma się odczucia zgoła inne: szczególne wrażenie robi sporej wielkości ściana oporowa!

Obiekt składał się z dwóch pomieszczeń: bloku wejściowego oraz izby bojowej. Wiosną lub latem schron jest makabrycznie trudny do odnalezienia, mimo iż położony jest... ok. 30m od leśnej niezbyt uczęszczanej drogi! Jego najbliższe otoczenie jest mocno zarośnięte, a ponadto posiada on niesamowity kamuflaż, na który składają się kamienie wtopione gęsto w elewację schronu. Pierwotnie obszar wokół Stand'u był pozbawiony drzewostanu i krzewów, był łąką. Maskowanie było doskonałe i wówczas. Schron mógł potencjalnie długo prowadzić walkę niewykryty! Tym bardziej, że jego stanowisko bojowe prowadziło skuteczny - boczny ogień.

Wejście do obiektu ulokowane zostało niemalże prostopadle do płyty stalowej osłaniającej pomieszczenie bojowe. I wejście, i stanowisko bojowe znajdowały się... w jednej elewacji (!). Kuriozalne i problematyczne rozwiązanie... Uniemożliwiało opuszczenie schronu podczas prowadzonego ognia. Z drugiej strony czy taka możliwość w ogóle w praktyce mogla zaistnieć? Co ciekawe Stand otrzymał własne ujęcie wody, które odnajdziemy w niewielkim przedsionku. Załoga izby bojowej mogła liczyć na osłonę płyty stalowej o grubości 8cm. Warunki bytowe pomieszczenia bojowego były niezwykle surowe. Komfort, jeśli to pojęcie nie będzie nadużyciem, miał zapewnić obieg powietrza wymuszony przez grawitacyjny sytsem wentylacyjny. Powietrze doprowadzane było przez zawór znajdujący się tuż pod stropem. Powietrze natomiast wypychane było przez otwarty otwór strzelniczy. Był to system dalece nieefektywny, stąd załoga prowadziła walkę w maskach gazowych. W wyniku modyfikacji system wentylacyjny był prawdopodobnie wspomagany przez filtrowentylator.

Do dziś ten intrygujący obiekt zachował się w nie najgorszym stanie, pozbawiony został oczywiście pancerzy. Zachował się jego niesamowity kamuflaż! Za inspirację i nie tylko dziękuję Wał Pomorski / Pommernstellung!

Metryczka:

Galeria:

• Schron widziany od strony bliskiego przedpola.

  01
  Schron widziany od strony bliskiego przedpola.

• Dzięki złożonemu kamuflażowi na zewnątrz obiekt robił wrażenie większego niż był w rzeczywistości.

  02
  Dzięki złożonemu kamuflażowi na zewnątrz obiekt robił wrażenie większego niż był w rzeczywistości.

• Po lewej stronie izba bojowa, po prawej stronie wejście do obiektu.

  03
  Po lewej stronie izba bojowa, po prawej stronie wejście do obiektu.

• Schron posiadał ścianę oporową, która dzięki bogatemu kamuflażowi w postaci kamieni, wyglądała na masywniejszą niż w rzeczywistości.

  04
  Schron posiadał ścianę oporową, która dzięki bogatemu kamuflażowi w postaci kamieni, wyglądała na masywniejszą niż w rzeczywistości.

• Otwór wejściowy zamykany był stalowymi drzwiami z wyłazem lub bez.

  05
  Otwór wejściowy zamykany był stalowymi drzwiami z wyłazem lub bez.

• Załoga izby bojowej mogła liczyć na osłonę w postaci płyty stalowej o grubości 8 cm. Widoczne są dwa zawory. Jeden z nich zamykał przewód doprowadzający powietrze, drugi przewód dymowy.

  06
  Załoga izby bojowej mogła liczyć na osłonę w postaci płyty stalowej o grubości 8 cm. Widoczne są dwa zawory. Jeden z nich zamykał przewód doprowadzający powietrze, drugi przewód dymowy.

• Wnętrze izby bojowej. Na ścianach widoczne są elementy systemu wentylacyjnego.

  06a
  Wnętrze izby bojowej. Na ścianach widoczne są elementy systemu wentylacyjnego.

• Wejście do schronu było ulokowane niemalże prostopadle do stanowiska bojowego.

  07
  Wejście do schronu było ulokowane niemalże prostopadle do stanowiska bojowego.

• Przedsionek.

  08
  Przedsionek.

• Wejście do schronu widoczne od strony przedsionka.

  09
  Wejście do schronu widoczne od strony przedsionka.

• Obiekt posiadał własne ujęcie wody. To pozostałość po nim.

  10
  Obiekt posiadał własne ujęcie wody. To pozostałość po nim.

• Przedsionek. Widok w stronę izby bojowej.

  11
  Przedsionek. Widok w stronę izby bojowej.

• Przejście pomiędzy izbą bojową a przedsionkiem. Zamykane od strony izby bojowej drzwiami gazoszczelnymi (?).

  12
  Przejście pomiędzy izbą bojową a przedsionkiem. Zamykane od strony izby bojowej drzwiami gazoszczelnymi (?).

• Izba bojowa. Po prawej widoczna czerpnia powietrza.

  07a
  Izba bojowa. Po prawej widoczna czerpnia powietrza.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

*Za podstawę postu, w tym sygnaturę obiektu, przyjąłem informacje zawarte w artykule S. Sabien, "Pozycja Pomorska. Pierwszy etap budowy Pozycji Pomorskiej w świetle dokumentów z Federalnego Archiwum Wojskowego we Freiburgu" [w:] 4 Historie, nr 1 2015 (2), s. 50-59, który gorąco polecam. Schron ten widnieje na mapie M. Dudka "Fortyfikacje Pojezierza Wałekiego" (wyd. INFORT) pod sygnaturą S. 2. Za pewniejszą przyjąłem pracę opartą na dokumentach, aczkolwiek otwarty jestem na sugestie w tej kwestii.

===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================