No to Odra! 
Rzeka oczywiście! A nad nią Oder-Stellung! 1935 rok był dla umocnień tej linii niezwykle ważny. Przede wszystkim wzbogaciła się ona o potężną, bo sięgającą 300 sztuk, ich ilość. Ale nie tylko. Jeśli przyjrzeć się projektom z 1935 roku to różnią się one od starszych paroma ważnymi detalami. Obiekty stały się większe - łączono w nich kilka funkcji, np. bojową i ukrycia dla drużyny wypadowej. Powszechne stały się również wewnętrzne stanowiska obrony wewnętrznej. Poprawiono ponadto warunki socjalne załóg schronów.
Odpowiednim przykładem projektu schronu, w którym odnajdziemy wszystkie wyżej wymienione elementy był właśnie prezentowany Stand, który w 1944 roku otrzymał numer 694. Jakimś cudem uniknął on całkowitej destrukcji i nie wzbogacił pokaźnego bukietu tulipanów... Owszem nosi ślady eksplozji: strop w kilku miejscach został naruszony, a nawet się lekko przemieścił. Natomiast bryła schronu nie została w poważny sposób naruszona! Oglądając schron odniosłem wrażenie, że został jedynie unieszkodliwiony, wyłączony z walki w 1945 roku, natomiast akcja saperów z lat powojennych go ominęła... I całe szczęście!
Schron znajdował się blisko brzegu rzeki. Był to obiekt o ogniu bocznym: oś sektora ostrzału jego stanowiska bojowego przecinała się pod kątem ostrym z osią nurtu Odry. Wejście znajdowało się w bocznej elewacji, a do wnętrza prowadziło dwoje drzwi 14P7. Obiekt należał do kategorii schronów średnich, co było kłopotliwe w kwestii kamuflażu. Schron był mocno przysypany ziemią. Od przedpola przypominał niewielki pagórek. Od zapola - na które zorientowana była elewacja wejściowa - osłaniał go ziemny nasyp. Jeśli już wspominam o fortyfikacjach ziemnych, to warto wspomnieć, że na odcinku, na którym znajdował się omawiany Stand zachowała się ich spora liczba, co nad Odrą nie jest powszechnie spotykane!
Wejście do wnętrza schronu było możliwe przez dwa otwory zamykane stalowymi drzwiami 14P7. Obecnie łącznie z ościeżnicami schron jest ich pozbawiony. Cudem przetrwało nadproże w prawym otworze wejściowym.Warto dokładnie obejrzeć płaszczyznę elewacji. Akcja saperów sprawiła, że tu i ówdzie beton skruszał lub odpadł, odsłaniając arcyciekawe detale. Jednym z nich jest możliwość zlustrowania kotwienia i konstrukcji czerpni powietrza! Zaskakującym faktem jest to, iż akcji pozyskiwania pancerzy, czy też złodziejskiego procederu złomiarzy, uniknęły stalowe klamrowe drabinki prowadzące na strop obiektu. Od przedpola schron również warto obejrzeć, mimo naruszenia struktury schronu przez wybuch, płyta stalowa pozostała na swoim miejscu. Zachowała się - bliska swemu oryginalnemu poziomowi - równia ogniowa!
Wejścia prowadziły do przedsionka, pełniącego również rolę śluzy przeciwgazowej. Odnajdziemy tu element, który może w 1935 roku nie stanowił novum, aczkolwiek to właśnie od tego roku stał się powszechną składową we wznoszonych schronach. Chodzi oczywiście o stanowiska obrony wewnętrznej. W 1935 roku poprzestano na przestrzeliwaniu przez takie stanowiska każdego z wejść. Jak wiemy, obrona strefy wejścia w umocnieniach niemieckich w kolejnych latach rozwijała się dalej i zyskiwała kolejne elementy. Oba otwory strzelnicze opatrzone zostały profilami antyrykoszetowymi o gładkiej powierzchni. W Stand'zie szczególnie efektownie prezentuje się ambrazura prawego stanowiska obrony - wkomponowana w załamanie ściany - nadano jej ściankom nieregularny kształt. Innym ciekawym detalem były komory minowe. Każdy z otworów wejściowych otrzymał ich parę. Dzięki nim załoga, która była zmuszona przez przeciwnika do opuszczenia schronu, mogła z łatwością wyłączyć obiekt z walki. Ponadto warto zauważyć, że przedsionek schronu nr 694 nie był tylko śluzą gazową z nazwy: odnajdziemy tu elementy grawitacyjnego systemu wentylacyjnego.
Główne uzbrojenie schronu, którym był sMG 08, umieszczone było w niewielkiej izbie bojowej. Załoga obsługująca km osłonięta była standardowym pancerzem, który stanowiła płyta stalowa 7P7. W omawianym obiekcie zachowały się prowadnice oraz zasuwa otworu przeziernikowego. Zamknięcie otworu strzelniczego nie zachowało się. Mimo małych rozmiarów izba ta musiała również zmieścić jeszcze jedno stanowisko bojowe - obrony wewnętrznej. Pomieszczenie miało zapewniony obieg powietrza oraz przystosowane było do zastosowania pieca. Załoga miała również do dyspozycji telefon. Z resztą schronu łączyła ją prosta śluza gazowa, zamykana od wewnątrz drzwiami dwudzielnymi 16P7, a od zewnątrz drzwiami gazoszczelnymi 19P7. Podobnie jak w strefie wejściowej i tu odnajdziemy komorę minową.
Ostatnim i największym pomieszczeniem schronu była izba wypoczynku. Było to spore pomieszczenie. W przypadku omawianego schronu miało nieregularny kształt litery "L" i okalało przedsionek wzdłuż jego tylnej i lewej bocznej ściany. Miejsce odpoczynku mogło tu znaleźć aż 15 żołnierzy. Świadczą o tym ślady montażu prycz w ścianach. Oprócz załogi obiektu izba ta przygotowana była jeszcze dla 12 osobowej drużyny wypadowej. Drużyna ta docelowo miała walczyć w fortyfikacjach ziemnych. Schron miał stanowić dla niej jedynie miejsce ukrycia lub wypoczynku. Żołnierze korzystający z izby wypoczynku mogli liczyć na ochronę przeciwgazową - w pomieszczeniu istniał obieg powietrza, zamontowany był również filtrowentylator. Nocą mogli liczyć na ciepło zapewnione im przez piecyk - gazy dymowe uchodziły przez przewód kominowy. Na wyposażeniu izby znajdował się również telefon.
Metryczka:
|
Schron bojowy dla km o ogniu bocznym z izbą dla jednej drużyny nr 694 |
|
| Umocnienia: | Pozycja Odry (Oder-Stellung)* |
| Pancerze: | 1x 7P7, 2x 14P7, 2x 16P7 (?), 1x 19P7 (?), 2x pancerz skrzynkowy |
| Uzbrojenie: | 1x MG 08 |
| Odporność: | B1 |
| Rok budowy: | 1935** |
Galeria:
*Prezentowany obiekt w mojej opinii jest cenny. Stąd nie podaję jego dokładnej lokalizacji i PROSZĘ TEGO NIE CZYNIĆ W KOMENTARZACH. Komentarze takie będą przeze mnie usuwane.
**Za sugestie dotyczące obiektu dziękuję również Dariusz Pstuś/4 Historie!
===============================
Jeśli chcesz - wesprzyj mnie - https://patronite.pl/Fortyfikacje
===============================
![Tapeta FORTYFIKACJE z kalendarzem na pulpit [MARZEC 2018]](https://fortyfikacje.xyz/cache/mod_bt_contentslider/f2e5ee76b583f89bce655f09017ed802-2018_03_kalendarz_fortyfikacje_head.jpg "Tapeta FORTYFIKACJE z kalendarzem na pulpit [MARZEC 2018]")
